قصیدۃ مجیدۃ مقبولۃ اِنْ شَاءَ اللّٰہُ تَعَالٰیفی منقبتِ سیِّدنا الغوث الاعظَم رَضِیَ اللّٰہُ تَعَالٰی عَنْہُ مطلعِ تَشبیب و ذکرِ عاشق شُدَنِ حبیب
فِی تَفْضِیْلہٖ رَضِیَ اللّٰہُ تَعَالٰی عَنْہُ عَلَی الْاَوْلِیَاء
اَولیا را گر گُہر باشَد تو بحرِ گوہری
وَرْ بَدَستِ شاں زَرے دادَند زرْ را کاں توئی
واصلاں را در مقامِ قُرب شانے دادَہ اَند
شوکتِ شاں شُد زِ شان و شانِ شانِ شاں توئی
قَصرِ عارف ہر چہ بالاتر بتو محتاج تر
نے ہَمِیں بنّا کہ ہم بُنیادِ ایں بُنیاں توئی
فَصْلٌ مِنْہُ فِی شَئٍ مِنَ التَّلْمِیْحَات
آنکِہ پایَش بر رِقابِ اَولیائے عالَم اَسْت
و آنکہ اِیں فَرمود حق فرمود بِاللّٰہ آں توئی
اَندَرِیں قول آنْچِہ تخصِیصاتِ بِیجا کَردَہ اَند
از زَلَل یا ازضَلالت پاک ازاں بُہتاں توئی
بہرِ پایَت خواجۂ ہِنداں شہِ کَیواں جناب
بَلْ عَلٰی عَیْنِی وَ رَأْسِیگُویَد آں خاقاں توئی
در تَنِ مَردانِ غیب آتِش زِ وَعْظَت می زَنی
باز خود آں کِشْتِ آتِش دِیدَہ را نَیساں توئی
آں کہ از بَیتُ المقدس تا دَرَتْ یک گام داشت
از تو رہ می پُرسَد و منْجِیَش از نقصاں توئی
رَہرَوانِ قُدس اگر آنجا نہ بِینَنْدَت رَوا سْتْ
زانکِہ اندر حجلَۂ قُدسی نہ در مَیداں توئی
سبز خِلْعَت با طِرازِ قُلْ ہُوَ اللّٰہُ اَحَد
آں مُکَرَّم را کہ بخشِید ار نہ در اِیواں توئی
فَصْلٌ مِنْہُ فِی تَفضِیلہٖ رَضِیَ اللّٰہُ تَعَالٰی عَنْہُ عَلٰی مَشَائِخِہِ الْکِرَام
گو شُیُوخَت را تَواں گُفت از رہِ اِلقائے نور
کافْتابانَنْدْ اِیشان و مَہِ تاباں توئی
لیک سیرِ شاں بُود بر مُستقر و از کُجا
آں ترقیِ مَنازِل کانْدَراں ہر آں توئی
ماہِ مَنْ لَّا یَنْبَغِیْ لِلشَّمْسِ اِدْرَاکُ الْقَمَر(1)
خاصہ چوں از عَادَ کَالْعُرْجُوْں(2)در اِطْمِیناں توئی
کُور چشمِ بد چہ می بالی پَری بودی ہلال
دی قَمر گَشتی و اِمْشَب بَدر و بہتر زاں توئی
فِیْ تَقْرِیْرِ عَیْشِہٖ رَضِیَ اللّٰہُ تَعَالٰی عَنْہُ
اَصْفِیا در جُہد و تو شاہانہ عِشرت می کُنی
نُوش بادَتْ زانکہ خود شایانِ ہر ساماں توئی
بُلبلاں را سوز و ساز و سوزِ اِیشاں کم مَباد
گُلرُخاں را زِیب زِیْبَد زیبِ ایں بُستاں توئی
خوش خور و خوش پوش و خوش زِی کوریِ چشمِ عَدُوّ
شاہِ اِقلیمِ تَن و سلطانِ مُلکِ جاں توئی
کامرانی کُن بَکامِ دوستاں اے مَن فِداتْ
چشمِ حاسد کُور بادا نَوشہ ذی شاں توئی
شاد زِی اے نَو عَروسِ شادمانی شاد زِی
چوں بِحَمْدِ اللّٰہ در مُشکُوئے اِیں سلطاں توئی
بلکہ لاَ وَ اللّٰہ کاینہا ہم نہ از خود کَردَئہ
رَفْت فرماں ایں چُنِین و تابعِ فرماں توئی
ترکِ نسبت گُفتم از مَن لفظِ مُحی الدّیں مَخواہ
زانکِہ در دینِ رضا ہم دین وہم اِیماں توئی
ہم بَدِقَّت ہم بَشُہرت ہم بَہ نعتِ اولیا
فارغ از وصفِ فلان و مِدحتِ بَہْماں توئی
تَمْہِیْدُ عَرْضِ الْحَاجَۃ
بے نوایاں را نوائے ذکرِ عَیشَتْ کَردَہ اَم
زار نالاں را صَلائے گُوش بر اَفغاں توئی
چارئہ کُن اے عطائے بنِ کریم اِبنُ الکریم
ظرفِ من معلوم و بیحد وافر و جُوشاں توئی
با ہمیں دستِ دوتا و دامنِ کوتاہ و تنگ
اَز چَہ گِیرَم در چَہ بنہم بسکہ بے پایاں توئی
کوہ نہ دامن دِہَد وقت آنکہ پُر جوش آمدی
دست در بازار نفروشَنْد بر فیضاں توئی
اَلْمَطْلَعُ الرَّابِعُ فِی الْاِسْتِمْدَاد
رُو مَتاب از ما بَداں چوں مایۂ غُفراں توئی
آیۂ رحمت توئی آئینۂ رحماں توئی
بندہ اَت غیرت بُرد گر بر درِ غیرت رَوَد
وَر رَوَد چوں بِنِگَرْد ہم شاہِ آں اِیواں توئی
سادگِیم بِیں کہ می جُویم زِ تو دَرمانِ درد
درد کُو دَرماں کُجا ہم ایں توئی ہم آں توئی
اَ لْاِسْتِعَانَۃُ لِلْاِسْلَام
دینِ بابائے خُودَتْ را از سرِ نو زندہ کُن
سیّدا آخِر نہ عمر سیّدُ الادْیاں توئی
کافراں تَوہِینِ اسلام آشْکارا می کُنَنْد
آہ اے عزِّ مسلماناں کُجا پِنْہاں توئی
تا بِیایَد مَہدی اَز اَرواح و عیسیٰ از فَلک
جلوئہ کُن خود مَسِیحا کار و مَہدی شاں توئی
کشتیِ مِلت بمَوجے کَالْجِبَالْ اُفْتادَہ اَست
مَن سَرَتْ گَردَم بِیا چوں نوحِ ایں طوفاں توئی
باد ریزَد مَوج موج و موج خیزَد فوج فوج
بر سر وقتِ غَریباں رَس چو کشتی باں توئی
اِسْتِمْدَادُ الْعَبْدِ لِنَفْسِہٖ
حَاشَ لِلّٰہ تنگ گَردَد جاہَت از ہَمچوں مَنے
یَا عَمِیْمَ الْجُوْد بس با وُسعتِ داماں توئی
نامۂ خود گر سِیَہ کَردَم سِیہ تر کردَہ گِیر
بلکہ زِینْساں صَد دِگر ہم چوں مہِ رَخشاں توئی
گُم چہ شُد گر ریزہ گَشْتَم نگْ بَدَسْتَت مُومیا
کم چہ شد گر سُوختم خود چشمۂ حیواں توئی
سخت ناکَس مَردَ کے اَم گر نہ رَقْصَم شاد شاد
چوں شُنِیدَم ہِمْ طِبْ وَاشْطَحْ وَغَنگویاں توئی
وقت گوہر خوش اگر دَریاش در دل جائے داد
غَرْقَہ خَس را ہم نہ بِینَد خَس مَنَم عُمّاں توئی
کوہِ مَن کاہسْتْ اگر دَسْتے دِہی وقتِ حساب
کاہِ من کوہسْتْ اگر بر پلّۂ میزاں توئی
اَلْمُبَاہَاتُ الْجَلِیَّۃُ بِاِظْہَارِنِسْبَۃِ الْعَبْدِیَّۃ
احمد ہندی رضاؔ ابنِ نقی ابنِ رضاؔ
از اَب و جَد بندہ و واقف زِ ہر عُنواں توئی
مادرَم باشَد کنیزِ تو پِدَر باشَد غلام
خانہ زادِ کُہنہ اَم آقائے خا ن و ماں توئی
مَن نمک پَرْوردَہ اَم تا شِیرِ مادَر خوردَہ اَم
لِلّٰہِ الْمِنَّۃ شکر بخشِ نمک خوراں توئی
خطِّ آزادی نہ خواہَم بَنْدَگِیَّت خُسْرَوی اَست
یَلَّلے گر بندہ اَم خوش مالکِ غلماں توئی
اِنْتِسَابُ الْمَدَّاحِ اِلٰی کِلَابِ الْبَابِ الْعَالِی
بر سرِ خوانِ کرم مَحروم نگُزارَنْد سگ
من سگ و اَبرار مہمانان و صاحبِ خواں توئی
سگ بیاں نَتوانَدْ و جُودَت نہ پابندِ بَیانَسْتْ
کامِ سگ دانی و قادر بر عطائے آں توئی
گر بسنگے می زَنی خود مالکِ جان و تَنی
وَر بَہ نعمت می نَوازی مِنَّتِ مَنّاں توئی
پارۂ نانے بِفَرما تا سوئے مَن اَفگنند
ہمّتِ سگ اِیں قدر دیگر نَوال اَفشاں توئی
من کہ سگ باشَم زِ کوئے تو کُجا بیروں رَوَم
چوں یقیں دانَم کہ سگ را نیز و جہِ ناں توئی
دَر کُشادہ خواں نِہادَہ سگ گُرسنہ شَہ کریم
چیست حرفِ رَفْتن و مختارِ خوان و زاں توئی
دور بنشینَم زمیں بوسَم فتم لابَہ کُنَم
چشم در تو بَنْدَم و دانَم کہ ذُوالاحساں توئی
لِلّٰہِ الْعِزَّۃ سگِ ہندی و در کوئے تو بار
آرے ابنِ رَحْمَۃ لِّلْعالَمِیں اے جاں توئی
ہر سگے را بر درِ فَیْضَتْ چُناں دل می دِہَنْدْ
مرحبا خوش آ ؤ بِنَشِیں سگ نۂ مہماں توئی
گر پریشاں کَرْد وقتِ خادمانَت عَوعَوم
خامُش اہلِ درد را مَپَسَنْدْ چوں درماں توئی
وائے مَن گر جلوہ فرمائی و مَن مانْدْ بمن
من زِ من بُستاں و جایَش در دِلَم مَنشاں توئی
قادری بُودَن رضاؔ را مفت باغِ خُلد داد
مَن نَمی گُفتم کہ آقا مایۂ غُفراں توئی
٭…٭…٭…٭…٭…٭
________________________________
1 – ۔۔۔ لَا الشَّمْسُ یَنْبَغِیْ لَہَا اَنْ تُدْرِکَ الْقَمَر۔ شعر میں اس آیت کی طرف اشارہ ہے۔ مکتبہ حامدیہ لاہور
2 – ۔۔۔ : حَتّٰی عَادَ کَالْعُرْجُوْنِ الْقَدِیْم(سورۂ یس شریف)مکتبہ حامدیہ لاہور
حضرت سیدنا ابو قَتادہ رَضِیَ اللّٰہُ تَعَالٰی عَنْہُ کے حق میں حضور صلَّی اللّٰہ تعالٰی عَلَــیْہِ وَسَلَّم نے یہ دعا فرمائی: اَفْلَحَ وَجْھُکَ اَللّٰھُمَّ بَارِکْ لَہٗ فِیْ شَعْرِہٖ وَبَشَرِہٖ.یعنی فلاح والا ہوجائے تیرا چہرہ ،یااﷲ! اسکے بال اور اس کی کھال میں برکت دے۔ سیدنا ابو قَتادہ رَضِیَ اللّٰہُ تَعَالٰی عَنْہُ نے ستر برس کی عمر پا کر وفات پائی مگر ان کا ایک بال بھی سفید نہیں ہوا تھا نہ بدن میں جھریاں پڑی تھیں ، چہرے پر جوانی کی ایسی رونق تھی کہ گویا ابھی پندرہ برس کے جوان ہیں ۔(الشفا،ج۱،ص۳۲۷)